Αστάθεια σπονδυλικής στήλης

Ο όρος αστάθεια της σπονδυλικής στήλης ή σπονδυλική αστάθεια αναφέρεται σε δομικές αλλαγές,  κίνηση και μεταφορά φορτίου στη σπονδυλική στήλη λόγω κάποιου τραυματισμού ή εκφυλιστικών αλλαγών σε αυτήν.

Τι είναι η αστάθεια σπονδυλικής στήλης

Η αστάθεια της σπονδυλικής στήλης είναι γνωστή και ως οσφυϊκή αστάθεια, περιγράφοντας ένα μεγαλύτερο εύρος κίνησης μεταξύ δύο σπονδύλων, σε σχέση με το κανονικό.

Αυτό οφείλεται στον εκφυλισμό ενός δίσκου σε τέτοιο βαθμό που, προκαλεί ανικανότητα υποστήριξης του βάρους του σώματος μέσω του συγκεκριμένου τμήματος της σπονδυλικής στήλης. 

Η σπονδυλική αστάθεια, δηλαδή η υπερβολική κίνηση στη σπονδυλική στήλη, εμφανίζεται όταν υποστεί βλάβη ή τραυματισμό ένα ή περισσότερα εκ των τριών υποσυστημάτων που απαρτίζουν τη σπονδυλική στήλη:

• Παθητικό υποσύστημα: αποτελείται από σπονδύλους, συνδέσμους, μεσοσπονδύλιους δίσκους και αρθρώσεις που σταθεροποιούν και υποστηρίζουν τη σπονδυλική στήλη
• Ενεργό υποσύστημα: αποτελείται από τους μύες και τους τένοντες που παρέχουν κίνηση στο εσωτερικό της σπονδυλικής στήλης
• Νευρικό υποσύστημα: αποτελείται από τα νεύρα και το κεντρικό νευρικό σύστημα που ελέγχουν τον όγκο κίνησης εντός της σπονδυλικής στήλης

Συμπτώματα αστάθειας σπονδυλικής στήλης

Τα κύρια συμπτώματα της μετατόπισης και της μη φυσιολογικής κίνησης των δομών της σπονδυλικής στήλης περιλαμβάνουν τα εξής:

• Έντονος πόνος στην πλάτη ή στη μέση κατά την ανύψωση αντικειμένων, την κάμψη, το στρίψιμο και το ίσιωμα της σπονδυλικής στήλης
• Μυϊκοί σπασμοί
• Δυσκαμψία
• Μούδιασμα/μυρμήγκιασμα χεριών και κάτω άκρων
• Πόνος που ακτινοβολεί κάτω από τα πόδια και τους γλουτούς, ιδίως εάν επηρεάζεται η μία πλευρά του σώματος περισσότερο από την άλλη
• Ερεθισμός και συμπίεση κοντινών νευρικών ριζών ή νωτιαίου μυελού

Επιπλέον, η συμπίεση των νεύρων της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης οδηγεί στην ανάπτυξη ισχιαλγίας ως ένα κοινό σύνολο συμπτωμάτων. Η ισχιαλγία χαρακτηρίζεται από έντονο, καυστικό, μονόπλευρο πόνο που ξεκινά από τη μέση, διαπερνώντας τον γλουτό, το πίσω μέρος του μηρού, τη γάμπα και το πόδι. Η παρατεταμένη ορθοστασία, η καθιστή θέση, ο βήχας, το φτέρνισμα ή ακόμη και το γέλιο μπορεί να επιδεινώσουν τον ισχιακό πόνο.

Αίτια αστάθειας σπονδυλικής στήλης

Οι καταστάσεις και οι παράγοντες που οδηγούν στην αστάθεια της σπονδυλικής στήλης ποικίλλουν. Τα αίτια σπονδυλικής αστάθειας διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:

1. Εκφυλιστικά αίτια 

Η εκφύλιση μεσοσπονδύλιου δίσκου ή η πρόωρη φθορά μεσοσπονδύλιων δίσκων αποτελεί το κυριότερο αίτιο αστάθειας της σπονδυλικής στήλης, καθώς ο μεσοσπονδύλιος δίσκος είναι το στοιχείο που ευθύνεται για την ένωση των σπονδύλων μεταξύ τους.

Στην περίπτωση αυτή, προκαλείται αφυδάτωση του μεσοσπονδύλιου δίσκου, εκφύλιση και απώλεια της ορθής μορφολογίας και ισχύος του ως σταθεροποιητικό στοιχείο.

Αν μικροκινήσεις της σπονδυλικής στήλης συνοδεύονται από πόνο, κατά πάσα πιθανότητα υποδηλώνουν το αρχικό στάδιο εκφύλισης της..

Αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, αργά ή γρήγορα θα οδηγήσει σε στένωση της σπονδυλικής στήλης.

Τα προβλήματα εκφύλισης εντείνονται λόγω της κακής στάσης του σώματος, της κακής φυσικής κατάστασης, της μυϊκής ανεπάρκειας, της καθιστικής ζωής, του υπερβολικού σωματικού βάρους ή κάποιου τραυματισμού.

2. Εκ γενετής αίτια

•  Το πιο συχνό εκ γενετής αίτιο της αστάθειας σπονδυλικής στήλης είναι η συγγενής σπονδυλολίσθηση, δηλαδή κάποιο ελάττωμα στην ένωση μεταξύ δύο σπονδύλων.
• Ανωμαλίες στην ευθυγράμμιση των σπονδυλικών σωμάτων, όπως στην περίπτωση της σκολίωσης.

3. Επίκτητα αίτια

• Μεταχειρουργικές επιπλοκές
• Τραυματισμός στην πλάτη που προκαλεί κάταγμα της σπονδυλικής στήλης
• Συγγενείς ανωμαλίες του νωτιαίου μυελού
• Μεταστατικοί όγκοι στη σπονδυλική στήλη
•  Λανθασμένες τεχνικές ανύψωσης αντικειμένων