• Αρχική
• Παθήσεις
• Παθήσεις Σπονδυλικής Στήλης
• Ανατομία Σπονδυλικής Στήλης

Ανατομία Σπονδυλικής Στήλης

Η σπονδυλική στήλη αποτελείται από διάφορες δομές (οστικά και συνδεσμικά στοιχεία) που τις παρέχουν σταθερότητα, αντίσταση δηλαδή εναντίον εξωτερικών παραμορφωτικών δυνάμεων. Τα βασικά δομικά συστατικά της σπονδυλικής στήλης είναι τα ακόλουθα:

Το σπονδυλικό σώμα είναι η κύρια δομή που υφίσταται τις κατακόρυφες δυνάμεις φόρτισης της σπονδυλικής στήλης. Έχει κυλινδρικό σχήμα και περιβάλλεται εξωτερικά από σκληρό φλοιώδες οστό, που του δίνει ισχυρά εμβιοδυναμικά πλεονεκτήματα. Το μήκος και το πλάτος των σπονδυλικών σωμάτων αυξάνονται καθώς πηγαίνουμε σε πιο ουραία τμήματα της σπονδυλικής στήλης, ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στα αυξημένα φορτία που υφίστανται.

Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος χρησιμοποιείται ως το κύριο υλικό απορρόφησης των κραδασμών και αποτελεί την κύρια σταθεροποιητική δομή του τμήματος της σπονδυλικής στήλης (ΣΣ) που συμμετέχει σε κίνηση. Αποτελείται από τον πηκτοειδή πυρήνα, που είναι το κεντρικό – οπίσθιο τμήμα του δίσκου με μεγάλη περιεκτικότητα σε νερό, και τον ινώδη δακτύλιο, μια δομή που εντοπίζεται στην περιφέρεια του δίσκου και παρέχει δομική σταθερότητα σε αυτόν. Οι συγκεντρικές κατακόρυφες φορτίσεις προκαλούν την ισότιμη διασπορά των πιέσεων εντός του δίσκου, ενώ έκκεντρα εφαρμοζόμενα φορτία οδηγούν σε πρόπτωση του ινώδους δακτυλίου ομόπλευρα της εφαρμοζόμενης δύναμης, με συνοδό παρεκτόπιση του πηκτοειδούς πυρήνα στην αντίθετη πλευρά.

Εκτός από τους μεσοσπονδύλιους δίσκους, και οι μεσοσπονδύλιες διαρθρώσεις ( facet joints ) εξυπηρετούν επιπρόσθετα την υποδοχή φορτίων και σταθεροποιούν τα γειτονικά μεσοσπονδύλια τμήματα. Ο προσανατολισμός τους στον χώρο σχετίζεται με τον επιθυμητό βαθμό κινητικότητας (την διευκολύνει ή την περιορίζει) και συνεπώς συμβάλλει στην σταθερότητα της ΣΣ. Η εκφύλιση των μεσοσπονδυλίων δίσκων και η απώλεια ύψους αυτών σε συνδυασμό με την απώλεια της ευθυγράμμισης των σπονδυλικής στήλης στο οβελιαίο επίπεδο, οδηγούν σε μεγαλύτερη φόρτιση των facet joints.

Οι μεσοσπονδύλιοι σύνδεσμοι παρέχουν παθητική σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης και παρέχουν αντίσταση ενάντια στις διατμητικές δυνάμεις και αποτελούν μια ζώνη που παρέχει δυνάμεις τάσεως.

Σε αντίθεση με τους υπόλοιπους γραμμωτούς μύες, που συνδέουν μεταξύ τους δύο γειτονικές αρθρικές επιφάνειες, οι μεσοσπονδύλιοι μύες συνδέουν μεταξύ τους πολλαπλά επίπεδα της σπονδυλικής στήλης. Η κύρια λειτουργία τους είναι να σταθεροποιούν την σπονδυλική στήλη παρά να παράγουν κίνηση.

Τα οπίσθια οστικά στοιχεία των σπονδύλων απαρτίζονται από το σπονδυλικό τόξο ( ή πέταλο ) και την μονήρη ακανθώδη του απόφυση στο κέντρο και τις εγκάρσιες αποφύσεις εκατέρωθεν,όπου σχηματίζονται οι μεσοσπονδύλιες διαρθρώσεις (από τις ανάντεις και κατάντεις αρθρικές αποφύσεις ). Το σημείο όπου το πέταλο ενώνεται με το σώμα του σπονδύλου είναι λεπτότερο και ονομάζεται αυχένας και από εκεί εξέρχεται η ρίζα κάθε νωτιαίου νεύρου.

Βιβλιογραφία

1. Benzel EC, Kayanja M, Fleischman A, et al: Spine biomechanics: fundamentals and future. Clin Neurosurg  2006; 53:98.
2. Benzel EC: The essentials of spine biomechanics for the general neurosurgeon. Clin Neurosurg  2003; 50:86. Board D, Stemper BD, Yoganandan N, et al: Biomechanics of the aging spine. Biomed Sci Instrum  2006; 42:1.